Introduction
Contrary to the principle of freedom of contract, which dominates the law of contracts, formal rules prevail in the law of exchange. Formal rules serve to facilitate the circulation of foreign exchange and to secure credit[1]. The elements of the bond are listed in seven paragraphs in Article 776 of Law No. 6102. These seven clauses are divided into two as compulsory elements and alternative compulsory elements in the doctrine, and also the optional content that the parties can add to the optional bond, which is not regulated in Article 776 but brought with the application, is included in the classification. Accordingly, the elements are generally examined under three headings.
Compulsory elements
Alternative Compulsory elements
Optional content (Optional elements)
In Article 776 of Law No. 6102, the elements of the bond are counted as a limitation. The legislator mentioned in the justification of the article that only the language of the eTTK numbered 6762 was updated, and thus emphasized that there was no need for any further changes with the new Law. Incorrect arrangements made while preparing the bonds are causing a lot of confusion. This creates a rich body of doctrine and jurisprudence in terms of the elements of the bond, and causes new debates that arise every day. In our article, we will write down interesting events for practice and give solutions through them. In terms of optional content, the frequency of use in the application will be considered, and only the optional contents that are used extensively in the application will be mentioned
WHAT ARE THE COMPULSORY ELEMENTS OF THE PROMISSORY NOTE?
The absence of one of the compulsory elements in the promissory note will cause the promissory note to lose its bond quality. Pursuant to Article 167 of the Law No. 2004, the creditor who wants to follow up on bills of exchange must be complete with compulsory and alternative compulsory elements. If a deficiency in the elements of the deed in the hands of the creditor is detected by the executive director, the 168 of the IIK. Pursuant to the article, the follow-up request specific to bills of exchange will be rejected. Again, if there is a deficiency in the compulsory elements, if a payment order has been issued by the executive director and it has been notified, that is, if the follow-up is accepted, this time, within 5 days, the debtor may apply to the authorized enforcement court in accordance with IIK 168/3 and request cancellation of the follow-up based on article 170/a of IIK.
The Phrase “Promissory Note” or “Emre Muharrer Senet”
According to subparagraph (a) of article 776 of the Law No. 2004, the text of the promissory note must include the phrase “promissory note” or “emre muharrer senet” in order to accept the soundness of the note.
The word “promissory note” cannot be written outside the text of the promissory note. In other words, if the word “promissory note” is written in the title of the relevant deed, but the phrase “promissory note” or “emre muharrer senet” is not mentioned in the text, or if the phrase “emre muharrer senet” is crossed out[2], the bill will be deemed to have lost its foreign exchange character. The reason why the legislator does not accept the phrases “promissory note or emre muharrer senet” outside the text is to prevent the conversion of the ordinary bill into promissory note with the protrusion to be made against the will of the debtor party after the payment promise is made[3].
If the promissory note is written in a language other than Turkish, the word promissory note or the equivalent of the term promissory note[4] must be used in that language. In the English promissory note text, the term “emre muharrer senet” will be used as the equivalent of the promissory note. Writing the English equivalent of the word “bono” in the form of “promissory note” in a Turkish text invalidates the bill[5].
If the text of the promissory note is written in more than one language, there is an opinion that the term “emre muharrer senet” will be written in that language in which the word “I will pay” ends. In other words, if the last word of a promissory note that starts with a “promissory note” is finished in a language other than English, then it will be deemed that the note does not contain a written record[6].
The phrase “emre muharrer senet” cannot be divided. The phrases “muharrer senet” or “written note” that do not contain the word “emre” will cause the deed to lose its promissory note quality[7]. The reason for keeping the term “emre muharrer senet” so strictly in terms of form is to make sure that the debtor knows what he is signing and to ensure that the debtor expresses his will correctly.
Including the Unregistered and Unconditional Promise to Pay a Certain
Price
Bills Must Contain Unregistered and Unconditional Payment Promise.
A promissory note includes an unregistered and unconditional promise to pay a certain price. The terms and conditions imposed on the bond eliminate the bond qualification. Otherwise, the strength of the note would almost disappear and the promissory note could only be used as a credit instrument. In this case, it is understood that the main reason for the prohibition of terms and conditions is not to break the bond power of the note and even to support the principle of abstraction. The terms and conditions can be written on the front of the deed or on the back, as can be understood from the established jurisprudence. In any case, the registration and condition causes the deed to lose its foreign exchange character. The issue of indicating the basic relationship with a sentence in the promissory note; for example, the annotation of words such as flat, rent on the related bond is accepted as a price record, not as a record and condition. Such price records can only be used in terms of personal defenses in order to prove the internal relationship between the drawer and the beneficiary[8].
The mere writing of the phrase “it is a guarantee deed’ on the promissory note does not eliminate its characterization as a promissory note. In order for the annotation “Collateral bond’ to eliminate the nature of the bond, the legal relationship on which the collateral bond is issued must also be written on the promissory note.
Again, even if there is no annotation on the promissory note, if there is a separate written agreement between the parties that the promissory note is given as collateral, upon the complaint to be made to the enforcement court, it will be decided to suspend the enforcement proceedings in terms of the promissory note mentioned in the agreement. As a matter of fact, it is now a matter of discussion whether the performance obligations in the contract have been fulfilled or not, and the element of unconditional delivery of the promissory note has disappeared[9].
Condition of Presence of Certain Value in the promissory note
The price must be specific on the promissory note. If the price causes discussion and it is declared that more than one price will be paid, the price of the bill will be considered uncertain and the bill will be deemed invalid. The Court of Cassation has ruled that although a single price is given on the front of the bill, writing another price on the back of the same bill will remove the certainty. Again although there is a certain price in the bill, if any change has been made on the
price, it must be signed separately. (6100 Sayil TBK m.207) Otherwise, the price part will be deemed deleted.
Both inscriptive and numeric price notations can be made on the promissory note. If there is a difference between the numeric and inscriptive notation, the inscriptive price is considered valid[10]. However, even if it is written in both numeric and inscriptive notations, any falsification in the number prevents the letter from being respected and renders the bill completely invalid. The price does not have to be in the text, it can be at the top of the bill.
If the price on the note is shown more than once only in numeric or in inscriptive, and if one of the prices is lower, the lower price will be accepted. (6102 Sayılı TTK 690/2 göndermesi ile m.588/2)
If the price of the bill is indicated in money that bears the same name in the countries where it is issued and where it is paid, but whose values are different from each other, the currency at the place of payment is deemed to be meant. If the currency of two countries that use the same currency (US Dollar-Barbados Dollar) is not regulated on the bill, the currency at the place of payment is deemed to be meant. It is argued that if it is not possible to determine which country’s currency is the currency of the place of payment, the bill will be invalid[11]. The Court of Cassation, referring to the widespread use of the US Dollar within the borders of Turkey, ruled that if only “dollar” is written as the currency in the bill of exchange, “US Dollar” will be accepted[12].
If the currency has been withdrawn from circulation after the issue of the bill, the calculation shall be made in the replacement currency. The disappearance of the currency does not affect the validity of the bill[13].
If the TL phrase of the bill is crossed out and replaced with another currency, the Court of Cassation does not need a separate initial[14]. Otherwise, since the price does not necessarily have to be shown in writing, it has been criticized that it is possible to face the danger of converting a check drawn in TL into foreign currency with a simple pencil game[15].
There is no doubt that gold and other precious metals cannot be determined as a price due to the constantly changing pricing in the market[16].
Name and Surname (Beneficiary) to Whom the Bill Will Be Paid
The name and surname of the person to whom the bond is to be paid must be written. If the beneficiary is a real person, the name and surname of the person is used in the bond, and if it is a legal entity, the trade name of the legal entity is used in accordance with Articles 42 and 43 of the Turkish Commercial Code No. 6102. If the beneficiary is not shown on the promissory note, the promissory note shall be deemed invalid.
The beneficiary must be a real or legal person in order for the relevant bill to have the qualification of a promissory note. A promissory note issued to a company that is not registered in the trade registry will not be deemed incomplete in terms of the beneficiary element[17]. As a rule, the trade name of the company must be written in a comprehensible manner[18]. However, if there is an endorsement on the back of the promissory note in case of incomplete writing, this endorsement is accepted as an acknowledgment of debt and the promissory note is deemed valid[19].
The promissory note may have more than one beneficiary. In this case, each beneficiary may pursue enforcement proceedings in proportion to its share. If the shares of the parties are not clear from the promissory note, they are deemed to have equal shares in accordance with Article 168/4 of the Turkish Code of Obligations No. 6098. If the name of the company is written instead of the trade name, the promissory note will be deemed invalid (such as Lider Ticaret, Özgün İnsaat). However, in practice, it is frequently seen that the name of a real person is used in addition to the company name. In this case, the deed is deemed valid (Lider Ticaret-Ahmet Sezeroglu).
A promissory note cannot be issued with “bearer” instead of beneficiary[20].
Signature of the Drawer on the Bill
Although the signature of the drawer is mandatory, the validity of the promissory note is not affected if the trade name or the name and surname of the drawer are missing or incorrect[21].
In commercial life, there is a misconception that a promissory note is valid with two signatures. Especially in companies with legal personality, it is frequently seen that the second signature outside the company stamp makes the company officials liable for the debt of the promissory note with the title of aval. Due to this misinformation, it is seen that many company officials become debtors against their will by adding their names to the promissory note just before the execution of the promissory note. The fact that the officials become debtors against their will does not eliminate the validity of the promissory note[22].
Those who sign the bill by giving “aval” will be indebted to the creditor jointly and severally with the drawer. The signature of the debtor and the signature of the invoice are independent of each other, and the fact that the signature of the debtor is fake does not remove the signature of the invoice. However, if the drawer’s signature is absent, the “aval” signature is also invalid.
Article 504 of the TBK No. 6098 defines the scope of the power of attorney. The article of the Law No. 818 has been preserved without any change and the foreign exchange commitment by the legislator is again subject to a special authorization.
Pursuant to Article 551/2 of the TBK No. 6098, a commercial agent may only undertake a foreign exchange commitment with special authorization. Pursuant to Article 778/2 of the TTK No. 6102, the agent who does not have a specialauthorization shall be responsible for the fulfillment of the bill commitment.
It has been regulated that the commercial representative has the authority todirectly arrange foreign exchange on behalf of the merchant with Article 548 ofthe TBK No. 6098. In that case, no special authorization is required forcommercial agents to make a foreign exchange commitment. The bond certifiedby the agent’s signature will be considered valid.
In an Ordinary Partnership, the foreign exchange commitment of each of thepartners will bind the other partner in accordance with Article 638/3 of the TBKNo. 6098.
Pursuant to Article 345 of the Turkish Civil Code No. 4721. the debtortransactions to be made between the child and third parties are subject to theparticipation of a trustee and the approval of the magistrate. In this case, the billsto be issued by the parents on behalf of the child will only be possible with theappointment of a trustee and the signature of the magistrate.
It is not possible to issue bills of exchange with electronic signature, which entered into legal life with the Law No. 5070. The legislator, together with the regulation that the legal transactions subject to an official form or a special ceremony by the law, and the guarantee contracts other than the bank letters of guarantee cannot be executed with a secure electronic signature, the article 1526 of the TTTK numbered 6102 brought a special regulation; has ruled that bills similar to policies, bonds, checks, receipts, warrants and bills of exchange cannot be issued with a secure electronic signature, and that transactions such as acceptance, bill of sale and endorsement cannot be made with a secure electronic signature.
Arrangement date on the promissory note
The date of issue is mandatory in a bond. The issue date must contain a specific day, month and year[23]. However, the issue date need not reflect the actual issue date. The claim that the bill was not executed on the actual issue date but was executed in violation of the agreement can only be proved by written evidence. The rule of proof by documentary evidence is applied so strictly that the promissory note is deemed valid even if it is understood that the date of execution was issued after the death of the drawer. Likewise, pursuant to 703/1-c of the TTK No. 6102 with reference to 778/b, the execution date of the bill must be before the maturity date[24] or at the latest on the same day[25]. The existence of more than one execution date in the bill or an impossible date such as February 30 does not eliminate the validity of the bill. If the impossible date is written as the issue date then the last day of the relevant month shall be deemed as the issue date[26].
The date of arrangement is essentially important for determining the date of a bill that includes a certain maturity after sighting, and for starting the one-year presentation period for a bill payable upon sighting pursuant to Article 704 of the TTK. Although there is no provision in the law, the beneficiary or the bearer sending the relevant bill to the drawer with a notice, presenting it to the bank or putting it into execution within one year shall be deemed as presentation. If the note is not presented to the drawer within the one-year presentation period, the bill shall be deemed to have been presented on the last day of the first year and the 3-year statute of limitations of the bearer against the drawer shall commence. However, if the relevant promissory note is not submitted to the drawer before the expiration of the submission period, the right to apply to the cessionaries and endorsers will no longer exist.
The date of arrangement to be specified on the note as Republic Day or Children’s Day is not valid. However, there are opinions in the doctrine that a bond issued in the form of Republic Day 2011, for example, provided that it is written with the year, is valid since it contains a specific date[27]. In our opinion, the issue date cannot be considered valid since the issue date is not arranged in “day” “month” and “year”.
A promissory note that is not dated when it is put into circulation is deemed to be an incomplete promissory note or an open promissory note. If it is agreed by the parties that the date of execution will be filled in later by the creditor, this bill is called a blank promissory note. However, if the execution date on the bill is left incomplete without any agreement and the bill is put into circulation, then it is referred to as an incomplete promissory note. Article 680 of the TTK stipulates that if a note that was not completely filled in when it was put into circulation is filled in a manner contrary to the agreements between the parties, this cannot be asserted against the bearer. Therefore, pursuant to both Article 6 of the TMK No. 4721 and Article 190 of the HMK No. 6100, the burden of proof regarding the incomplete delivery of the bill is accepted on the drawer. No issue date can be added to the incomplete promissory note later on. In case it is proved by written evidence that the bill is an incomplete bill, the crime of alteration of private documents will occur in terms of assigning a date of execution to the note[28].
In the event that the debtor or debtors are sent a copy of a promissory note with no backdating (date of arrangement) on it during the enforcement proceedings, but the date of execution is actually found in the execution vault, the promissory note was deemed invalid by the previous decisions of the Court of Cassation, while the promissory note is deemed valid in more recent decisions. According to Talih Uyar, the breach of the agreement can be proved by written evidence.
What are the Alternative Compulsory Elements of a Promissory Note?
Alternative elements of a note consist of the place of issue and place of payment. The fact that these are not annotated directly on the bill does not eliminate the validity of the bill if the compulsory elements to be used in their place are present on the bill.
Place of Issuance
Pursuant to Article 776/f of the TTK No. 6102, the place of issue to be present on the paper is mandatory. However, pursuant to Article 777/4 of the TTK, a bill that does not indicate the place of issue shall be deemed to have been issued in the place written next to the name of the drawer. Therefore, if there is no place of issue on the bill, the province, district and village written next to the name and surname of the drawer (even if there is no open address) shall be deemed to be the
place of issue[29]. If no administrative unit is written next to the name and surname of the drawer, the bill loses its foreign exchange character.
Although there is no administrative unit at the address of the drawer, the presence of the avalist at the address does not give the bill the character of foreign exchange. In other words, while the administrative unit under the name and surname of the drawer can be used as an alternative place of issue, the administrative unit under the name of the avalist cannot be used as the place of issue[30].
The administrative unit mav be written as an abbreviation on the promissory note. but if this abbreviation evokes another administrative unit. the bill will be deemed invalid. For example, since it is unclear at first glance whether a bill with the place of issue written as “Ant.” was filled in Antalva or Antakva, the bill will be canceled pursuant to Article 170/a of the IIK[31]. In its consistent precedent, the Court of Cassation has accepted that the place of issue written as “Ank.” and “Ist.” refers to the provinces of Ankara and Istanbul and is a valid place of issue[32].
Article 170/a-last of the Law No. 2004 stipulates that if the debt is accepted partially or completely, the proceeding cannot be canceled due to the allegations that the document on which the proceeding is based does not qualify as a bill of exchange or that the creditor is not an authorized holder. The Court of Cassation ruled that the lack of a place of execution on the promissory note can no longer be a ground for annulment in the face of the defense of the debtor’s attornev who accepted the debt in the complaint petition[33].
Place of Payment
Pursuant to paragraph 776/1-d of the TTK No. 6102, the place of payment must be included in the bill. If there is no clarity as to the place of payment, the place where the bill is issued shall be deemed to be the place of payment and at the same time the place of residence of the issuer (TTK 777/3).
If there is no place of issuance, we have examined in detail above that the administrative unit next to the name and surname of the drawer is the place of issuance and other issues regarding issuance.
WHAT ARE THE OPTIONAL CONTENTS OF A BOND?
Due date
In accordance with paragraph 777/2 of the Turkish Commercial Code No. 6102, the bond whose maturity has not been shown is considered as a bond that must be paid when seen. In that case, the fact that the maturity of the promissory note has not been shown will not be effective on its validity. The provision of article 703 of the policy regarding maturities is also applied to promissory notes due to the reference to article 778/1-b of the TKK. These are:
Matturity arranged by issuing on a certain day.
Matturity to be paid when seen.
Matturity to be paid after certain of time.
Valid matturity some time after the date of issuance.
Maturity Arranged by Drawing on a Specific Day
Just like the date of issuance, the due date to be drawn on a specific day must be written as day, month and year (dd/mm/yyyy)[34] and must include a specific day. In practice, it is frequently observed that the day and year are written in numerical form, but the month is written in script. In the event that the date of issue shows a day that is not a specific day, such as February 30, the due date is considered to be the last day of that month, just like the date of issuance. The due date must be after the date of issuance. The due date and the date of issuance may be the same.
Maturity Payable on sight
In order to be able to speak of a sight-payable maturity, the maturity date of the bill must be explicitly given or the annotation “Payable on sight” must be clearly written on the bill. A bill payable on sight is payable on presentation pursuant to Article 704 of the TTK and has a representation period of 1 year from the date of issuance. Although there is no provision in the law, the beneficiary or the bearer sending the relevant bill to the drawer with a notice, presenting it to the bank or putting it into execution within one year shall be deemed as presentation. If the bill is not presented to the drawer within the one-year representation period, the bill will be deemed to have been presented on the last day of the first year and the 3-year statute of limitations of the bearer against the drawer will commence. However, according to TTK 730/1, if the bearer fails to present the relevant promissory note to the drawer before the expiration of the presentation period, the right of the bearer to apply to the beneficiaries and endorsers will no longer exist. The bearer, whose right of recourse against the beneficiaries and endorsers is no longer available, may claim his/her receivables arising from the bill within the 3-year statute of limitations against the drawer and the advance.
According to TTK 704, the drawer can shorten the representation period of 1 year or extend this period if the person wishes. However, the deadlines can only be shortened by the endorsers, i.e. cannot be extended.
The drawer may also stipulate that the bill shall not be presented for payment before a certain day. In this case, the representation period starts from that date.(TTK 704/2)
Maturity to be Paid After a Certain Period of Time from the Appearance
A promissory note may be issued with a maturity date that is a certain period of time after its sighting. In other words, the drawer may issue the maturity five weeks or two months after the date of sighting. Here, pursuant to TTK 704, the bearer is obliged to present the bill to the drawer within one year. The presentation may be documented by the drawer’s annotation and signature of the date of presentation on the promissory note, the presentation protest, and the submission to the KEP address. If these methods are exhausted and the presentation is not made, the last day of 1 year is deemed to have been made and the maturity period starts to run.
Valid Maturity Some Time After the Issue Date
A promissory note may be issued with a maturity date after a certain period of time from the date of issuance. In other words, the drawer may issue the maturity directly after five weeks or two months.
Common Provisions Regarding Maturity
Under Article 703 of the TTK, the maturities specific to the promissory note are limited, and other types of maturities to be agreed between the parties shall be null and void pursuant to the provision of the last paragraph of the same article stating that “Policies whose maturities are written in a different way or which show various successive maturities shall be null and void.”
If the maturity date is falsified and the date before the falsification is determinable, the date before the falsification shall be deemed as the maturity date[35].
Double maturity promissory note cannot be issued. In practice, it is frequently observed that there are two separate maturity sections in the text of the promissory note and at the top of the promissory note, and both of them are usually filled in. If the maturity written in numerals on the bill is different from the maturity written in script in the text of the bill, then a double maturity bill will be mentioned. This situation renders the bill null and void[36].
Registration of Authorization
Although the authorization record annotated on the promissory note is not regulated under the TTK, it derives its existence from Article 17 of the HMK. Pursuant to Article 22 of the HUMK No. 1086, the authorization agreement could be concluded with anyone and could be asserted against anyone. However, with the HMK No. 6100, which entered into force on 01.10.2011, the legislator limited the scope of the persons who can conclude an authorization agreement to merchants and public legal entities. The legislator justified the article by stating that “merchants or public legal entities may both be considered to be in an equal legal position in legal relations between themselves. On the other hand, merchants or public legal entities are in a stronger position than another natural person. The need for protection of weaker persons against stronger merchants or public legal entities has emerged. This situation becomes even more evident, especially in the case of fiduciary contracts. Consumers are forced to accept the conditions imposed by the company or public legal entity, including the authorization clause, without any chance to bargain with the seller or service provider, simply by signing the contract extended to them. For this reason, as an example in German law, authorization agreements are not accepted in all cases. The areas where an authorization agreement can be concluded are quite limited.” It is understood that it aims to distinguish the weak from the strong and to prevent loss of rights.
Pursuant to Article 17 of the Law No. 6100 above, the validity of the authorization clause in the deeds will only be accepted if it is between merchants and public legal entities. The authorization clause arrangements made by other persons among themselves or with the persons restricted in the law will be deemed invalid.
Maturity Record
It is observed that all of the promissory notes that are readily available and circulated in the market have a due and payable clause. In the event that more than one bond is issued for the same debt, it is annotated so that other promissory notes belonging to successive and subsequent months are deemed to be due when any previous promissory note is not paid. However, this record on the promissory note is considered invalid. In the event that a contract other than a bond is written consecutively in a way that does not create any hesitation, the condition of maturity will be deemed valid.
Price Record
The price record written on the bill is perhaps the most important of the optional records. The record essentially reveals the reason for the issuance of the bill (the reason for issuance). In practice, it is observed that the reason for issuance is recorded as “goods” for those who receive goods or services in exchange for the bond, and “in cash” is recorded for the exchange of money. In the case of promissory notes given for collateral, “collateralized” is erroneously written in the reason for issuance section of the bond. In the established practice of the Court of Cassation; if the legal relationship for which the bond is given as a guarantee is not clearly annotated, the “collateral” record is deemed not to be written. In this case, the burden of proof for the claim that the promissory note is given as collateral falls on the drawer. The valid guarantee annotation on the promissory note shall also bind third parties in good faith.
The incorrect writing of the issuance record may cause the application of the provisions of talil later in the litigation process, again due to the erroneous defense. In the event that the reason for the issuance of the promissory note, which is actually received by the beneficiary in exchange for goods, is issued in cash and the beneficiary bases the reason for the issuance of the promissory note on the exchange of goods in the negative assessment lawsuit, the debtor’s defense of cash relationship will cancel the promissory note. Once the promissory note is discharged, the burden of proof shifts and the beneficiary, who claims that the promissory note was taken in exchange for the exchange of crops even though the promissory note is registered in cash, becomes obliged to prove that he is a creditor of the promissory note.
Since foreign exchange are free from cause, cash and property registrations cannot be asserted against bona fide holders.
Non-endorsable Record
The non-endorsable record may be written on the front or back of the note. Writing this record does not remove the qualification of the promissory note. However, it makes the note registered. The person who receives the promissory note despite the non-endorsable record is now deemed to have received the promissory note in accordance with Article 183 of the Turkish Code of Obligations No. 6098[37].
Record of Application of Foreign Law
The parties may, if they wish, stipulate that foreign law may be applied to the deed in accordance with the provisions of Article 2/4 and 24 of the MÖHUK.
Writer
Advocate Lider TANRIKULU
Antalya Bar Assosiation
Translated by
Hasan ASGAROV
BIBLIOGRAPHY
KANDEMİR, Zeynep.Kambiyo Senetlerinde İşlemlerin Ayakta Tutulması İlkesinin Görünüm Biçimleri ve Bu Senetlerde Bulunacak Zorunlu ve ihtiyari Unsurlar. İstanbul : s.n., 2011. s. 23.
1983/8184E. ve 1983/7433 K. , s.l. : Yargıtay 12 Hukuk Dairesi, 12.10.1983.
Coşkun, Mahmut.Hukuki ve Cezai Yönleriyle Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara : Seçkin Yayıncılık, 2019. s. 387.
ÖZTAN, Fırat.Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara : Turhan Kitapevi, 1997, s. 982.”Örneğin; Fransa’da “billet a ordre”, Fransızca konuşan İsviçre kantonlarında “billet de change”, Portekiz hukukunda “livrança”, Brezilya’da “nota promessora”, İtalya’da “pagehero”, “fededicredito”, “valiacambiaro”, “cambiale”, İspanya’da “pagere”, “vale”, Rusya da “postojweskel” Hollanda da “promesse (aanorder)”, İngiltere’de “promissorynote” sözcükleri kullanılmaktadır.”
2005/22094 E ve 2005/26196 K. , s.l. : YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ , 27.12.2005. “TTK’nun 688. maddesi “bono veya emre muharrer senet” başlığı altında bononun zorunlu unsurlarını belirlemiştir. Bu maddenin ilk bendine göre, senet metni içinde “bono” veya “emre muharrer senet” kelimesi, senet Türkçe’den başka dilde yazılmışsa o dilde bono karşılığı olarak kullanılan kelime yer almalıdır.Takibe konu senet incelendiğinde “bono” veya “emre muharrer senet” kelimelerini içermediği görüldüğünden bu senedin bono olarak nitelendirilmesi mümkün değildir. İİK’nun 170/a maddesi gereğine takibin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile şikayetin reddine karar verilmesi isabetsizdir.”
ÖZTAN, Fırat.Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara : Turhan Kitapevi, 1997. s. 983.
2010/33301 E. ve 2011/14549 K., s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 07.07.2011. “TTK.nun 688 ve 689.maddelerinde açıklandığı üzere; bir senedin bono vasfını kazanabilmesi için “bono” veya “emre muharrer senet” kelimelerini, senet türkçeden başka bir dilde yazılmışsa o dilde “bono” karşılığı olan kelimeyi ihtiva etmesi şarttır. Somut olayda dayanak senet, “muharrer senet” ifadesi yer almakta ise de, “emre” kelimesini içermediğinden bono vasfında değildir. O halde mahkemece, İİK.nun 170/a maddesi uyarınca şikayetin kabulü gerekirken yazılı gerekçeyle istemin reddi isabetsizdir. “
2012/26295 E. ve 2013/4039 , s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 14.02.2013“Yerleşik Yargıtay İçtihatlarında ve öğretide de kabul edildiği gibi, bonolara özgü seçimlik unsurlardan biri de, temel borç ilişkisinden kaynaklanan borcun dayandığı nedenin gösterilmesine yönelik “bedel kaydı”dır. Yinelemek gerekirse “bedel kaydı” kambiyo senedinin ihtiyari kayıtlarındandır. Bu kayıt keşidecinin (borçlunun), senedin lehtarından (alacaklıdan) karşı edayı aldığını ispata yarar. Aslında kambiyo senetleri hukuku yönünden bu kayıtların bir anlamı ve önemi yoktur. Çünkü, kambiyo senedinin düzenlenmesiyle, mücerret bir borç ilişkisi yaratılmaktadır. Bu nedenle de karşı edimin elde edilip edilmediğinin önemi de bulunmamaktadır. Temel borç ilişkisinin bir sözcükle senede yansıtılması şeklinde ortaya çıkan bedel kaydının, varlığı ya da yokluğu senedin bono niteliğini etkilemez. Bedel kayıtları daha çok keşideci ile lehdar arasındaki iç ilişki yönünden ve ispat konusunda önem taşır. Kişisel def’i nedenlerinin varlığının kanıtlanmasını kolaylaştır (HGK 2003/19-781 E, 2003/768 K. ). Bonoda ki ”ev içindir” ibaresi malen kaydı gibi bir bedel kaydıdır.”
ÇOŞKUN, Mahmut.Hukuki ve Cezai Yönleriyle Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara : Seçkin Kitapevi, 2019. s. 389.
KANDEMİR, Zeynep.Kambiyo Senetlerinde İşlemlerin Ayakta Tutulması İlkesinin Görünüm Biçimleri ve Bu Senetlerde Bulunacak Zorunlu ve ihtiyari Unsurlar. 2005/12-456 E. ve 2005/415 K., İstanbul : “…Takip konusu edilen çekte rakamla yazılan kısımda miktarın 4.000.000.000 TL yazıyla yazılan kısımda ise 4.000.000 TL olarak gösterildiği anlaşılmaktadır. TK‟nın 730/2. madde ve fıkrası göndermesiyle aynı Kanunun 588.maddesinde açıklandığı üzere, “Poliçe bedeli hem yazı hem rakamla gösterilip de iki bedel arasında fark bulunursa yazıyla gösterilen bedele itibar olunur” hükmünü içermektedir. Yasanın amir hükmü karşısında, mahkemece takibin 4.000.000 TL dışındaki kısmı üzerinden iptaline karar verilmesi gerekirken bilirkişi raporuna itibar edilerek yazılı şekilde şikâyetin reddi yolunda hüküm kurulması isabetsizdir…”
UYAR, Talih.İcra Hukukunda Bononun Geçerlilik Koşulları . Türkiye Barolar Birliği . 2008, 74, s. 297.
2002/5551 E. ve 2002/6983 K., s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 04.04.2020“T.T.K.nun 688/2. maddesi gereği bononun kayıtsız şartsız muayyen bir bedeli ödeme vaadini taşıması gerekir. Bononun somut olayda gözlendiği gibi cinsi belirtilmeksizin sadece dolar üzerinden düzenlenmesi anılan madde hükmüne aykırılık teşkil etmez ve kambiyo senedi niteliğini etkilemez, diğer bir anlatımla bono vasfı ortadan kalkmaz. Dairemiz süreklilik arzeden içtihatlarında da bu kural benimsenmiştir. Öte yandan Türkiye hudutları dahilinde yaygın olarak işlem yapılan para birimi Amerikan Doları olup, ayrıca tefriki yapılmayan hallerde, cinsi belirtilmeksizin dolar yazılmasından anlaşılması gerekende Amerikan Doları olacağından Mercice aksine düşüncelerle takibin iptaline karar verilmesi isabetsizdir.”
2005/20342 E. ve 2005/24883 K., s.l.: Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 13.12.2005. ”Alacaklı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değil ise de; Türkiye Cumhuriyeti genelinde kullanılan yabancı para birimleri genellikle Euro ve USD ise de takip dayanağı bononun mark olarak düzenlenmesi nedeniyle bu para biriminin tedavülden kalktığı gözetilerek yerine geçen Euro’ya bonoda yazılı bedelin çevrilmesi gerekirken icra mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda Euro üzerinden takip tarihinde bulunan bono bedelinin yeniden Amerikan dolarına çevirilerek dosya borcunun hesaplanması doğru gösterilmiştir.”
KANDEMİR, Zeynep.Kambiyo Senetlerinde İşlemlerin Ayakta Tutulması İlkesinin Görünüm Biçimleri ve Bu Senetlerde Bulunacak Zorunlu ve ihtiyari Unsurlar. 2000/18436 E. ve 2000/19130 K., İstanbul : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 06.12.2000. “Takip dayanağı senette borçlu tarafından yazılan rakamın veya borcun neviinin silinmesi söz konusu değildir. Senet doldurulurken matbu olarak gösterilen T. Lirası kelimesi çizilmiş, Amerikan Doları olarak yazılmış olup, senet metninde yazı ile olan kısımda da bu husus teyit edilmiştir. Tarafların iradesiyle borçlanmanın Amerikan Doları üzerinden yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda HUMK.nun 298. maddesinin uygulama yeri bulunmamaktadır Kaldı ki senet metninde el yazısı ile yazılan bütün yazı ve rakamların aynı kalemle ve aynı elden çıktığı çok açık bir şekilde çıplak bir gözle dahi belirlidir. Ayrıca senedin tanzim tarihindeki Türk Parasının alım gücü göz önüne alındığında 8000.-TL için bono düzenlenmesi hayatın olağan akışına da aykırıdır.”
Kandemir, Zeynep.Kambiyo Senetlerinde İşlemlerin Ayakta Tutulması İlkesinin Görünüm Biçimleri ve Bu Senetlerde Bulunacak Zorunlu ve ihtiyari Unsurlar. İstanbul : s.n., 2011. s. 44.
1999/11073 E. ve 1999/14219 K. , s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi , 15.11.1999. “TTK.nun 688/2. madde hükmü gereği bir senedin bono sayılabilmesi için kayıtsız şartsız muayyen bir bedeli ödeme kaydını ihtiva etmesi gerekir. Merci kararında da yer verilen 28.7.1941 tarih ve 32/28 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında da açıklandığı gibi altın para herhangi bir mal hükmünde olup, muayyen bir bedel olarak kabulü mümkün değildir. Merciin altın para dışında tesbit edilen altın miktarının geçerli sayılacağı düşüncesi de yasaya uygun değildir. Takip konusu senet bedeli “100 gr. Altın” olarak tesbit edilmekle açıklanan kuralın dışında tutulamaz. Altının 22, 18, 14, 24 gibi ayarlar taşınması ve yazılı bedelin hangi ayarda tahsili gerektiği dahi muhakemeye muhtaçtır. Senet bedelinin altın para veya belli gramda altın olarak düzenlenmesi halinde dahi 688/2 madde koşullarını taşımayacağı cihetle bono vasfı bulunmadığından…”
2002/9072 E. ve 2002/7563 K., s.l. : Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, 28.11.2002 “TTK.nun 688. maddesinde bonoda bulunması gereken zorunlu unsurlar belirtilmiştir. Bunlardan biri de “lehdar” dır. Dava konusu bonolarda anılan yasa hükmüne uygun olarak lehdar gösterilmiştir. Bonoda gösterilen lehdarın gerçekte mevcut olmaması, bononun geçerliliğini etkilemeyeceği gibi senedi ciro yoluyla eline geçiren hamilin, bonoda lehdar olarak gösterilen kişinin gerçekte var olup olmadığını araştırma yükümlülüğü de bulunmamaktadır. Hamilin yükümlülüğü ciro silsilesinde kopukluk olup olmadığını incelemekten ibarettir. Ciro silsilesinde şeklen kopukluk yoksa senedi ciro yoluyla eline geçiren kişi yetkili hamil durumundadır ve bu durum hak sahipliğine karine oluşturur.”
2009/6383 E. 2009/14333 K., s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 29.06.2009.”İcra takibine dayanak yapılan bononun “lehtar” hanesinde, sadece “F.C.” ibaresi yazılıdır. Senet lehtarının “F.C. H.- F. L.” olduğu ve bu nedenle tüzel kişiliğinin bulunduğu, takibin adı geçen şirket tarafından yapılmış olmasından ve takip talepnamesi ekindeki vekaletname müstenidatından anlaşılmaktadır. Gerek dairemizin ve gerekse Hukuk Genel Kurulunun yerleşmiş içtihatlarına göre lehtar hanesinde kısaltılmış ünvanı yazılı olan tüzel kişinin, bu sıfatının saptanmış olması halinde, bononun tüzel kişi adına düzenlendiği kabul edilmektedir. Bu durum senedin bono vasfını etkilemeyeceği gibi, Türk Ticaret Kanununun 688. maddesine aykırılık da teşkil etmez. O halde, esasla ilgili diğer itiraz nedenleri incelenerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.”
UYAR, Talih.İcra Hukukunda Bononun Geçerlilik Koşulları. 2006/16454 E. ve 2006/19765 K., Türkiye Barolar Birliği Dergisi : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 20.10.2006. “Ayrıca, senedin lehdar hanesinde yazılı olan (K…. Ö….) sözcüklerinin, hükmi şahsiyeti olan takip alacaklısı (K…..Ö…. San. Tic. Ltd. Şti.)’ni ifade ettiği, senet arkasındaki ciro kaşesinden anlaşılmaktadır. Yerleşik Yargıtay İçtihatlarına göre, hükmi şahsiyeti bulunan şirketin ünvanının senedin lehdar hanesine kısaltılmış olarak yazılmasının gerçek ünvanının ciro kaşesinden anlaşılması halinde lehdara yapılmış bir borç ikrarının varlığının kabulü gerekir.(HGK.nun 14.3.2001 tarih ve 2001/11-199 E. – 2001/244 K.)”
COŞKUN, Mahmut.Hukuki ve Cezai Yönleriyle Kıymetli Evrak Hukuku. 2011/13451 E. 2012/624, s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 17.01.2012.“Somut olayda takip dayanağı senet, lehtar hanesine, hamiline sözcüğü yazılmak suretiyle düzenlenmiş olup, TTK.’nun 688/5. maddesinde öngörülen unsuru taşımaması nedeniyle kambiyo senedi vasfında değildir. Bu durumda takip dayanağı adi senetteki hak, ancak alacağın temliki yolu ile devredilebileceğinden, kambiyo senedi vasfı taşımayan bu senedi, takip alacaklısının ciro yolu ile iktisap etmesi ve dolayısıyla yetkili hamil olması mümkün değildir. Mahkemece, takip alacaklısının takip hakkı bulunmadığı hususu re’sen nazara alınarak takibin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.”
2007/3416 E. ve 20075789 K. , s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi , 27.03.2007.“TTK.nun 688/7. maddesi gereğince takip konusu belgenin kambiyo senedi vasfını taşıması için “senedin tanzim edenin imzasını” ihtiva etmesi yeterlidir. Anılan maddede sorumluluk için sadece imzadan söz edilmiş olup, tanzim eden borçlunun ad ve soyadının bono metninde yer alacağını hüküm altına almamıştır.Somut olayda, takip konusu bonodaki imza borçlu tarafından inkar edildiğinden mahkemece usulüne uygun olarak imza incelemesi yapılmak suretiyle oluşacak sonuca göre bir karar vermek gerekirken aksine düşüncelerle tanzim eden isminin yanlış yazıldığından ve alacaklının buna ilişkin belge sunmadığından bahisle takibin iptaline karar vermesi isabetsizdir.”
2015/29877 E. 2016/6686. s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi , 08.03.2016.“Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla başlatılan takipte, borçlunun icra mahkemesine başvurusunda takip konusu senedin keşideci şirket yetkilisi olarak şirket adına imzalanması sebebiyle şahsi sorumluluğu bulunmadığını ileri sürerek takibin iptalini talep ettiği, mahkemece, keşidecinin sorumluluğu için tek imza yeterli olup bundan başka atılan her imzanın aval sayıldığı ve ikinci imzanın kaşe üzerinde olmasının da avalin sorumluluğunu etkilemediği gerekçesiyle istemin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.TTK’nun 776/1-g maddesi gereğince, takip konusu belgenin kambiyo vasfını taşıması için “senedi tanzim edenin imzasını” ihtiva etmesi zorunludur. Anılan maddede sorumluluk için sadece imzadan söz edilmiş, birden fazla imzanın bulunması koşul olarak öngörülmemiştir. TTK’nun 778. maddesi göndermesiyle bonolar hakkında da uygulanması gereken aynı Kanunun 678. maddesi gereğince şirket yetkilisinin şirket kaşesi dışında senet üzerine atmış olduğu imza bizatihi kendisini sorumlu kılar. Yine TTK’nun 778. maddesi göndermesi ile bonolar hakkında da uygulanması gereken aynı Kanun’un 701 ve 702. maddeleri gereğince, keşideci imzası dışında bononun ön yüzüne konulan her imza aval şerhi sayılır.Senedin keşideci bölümünde şirket temsilcisinin elinden çıkmış iki imzanın bulunması halinde, imzalardan şirket kaşesi üzerine atılanın şirketi, açığa atılan diğer imzanın ise imza sahibinin şahsı adına atılmış olduğunun kabulü zorunludur. Zira, senetteki borçtan sorumlu olmak için keşidecinin tek imzası yeterli olup, birden fazla imza atılmasına gerek bulunmamaktadır.Bu açıklamalar ışığında sorumluluk doğması için keşidecinin atacağı tek imza yeterli olup, bononun ön yüzündeki ikinci imzanın atılması zorunluluğu olmadığından şirket kaşesi dışına atılan imza aval olarak değerlendirilir (HGK.nun 05/10/2011 tarih ve 2011/12-480 Sayılı kararı). Ancak her iki imzanın şirket kaşesi üzerine atılması halinde bu imzaların tamamının keşideci şirketi temsilen atıldığının kabulü gerekir.Somut olayda kambiyo takibine konu edilen bono üzerine keşideci şirketin kaşesinin iki defa basılmış olduğu ve kaşelerden birinin üzerine bir, diğerinin üzerine iki adet imza atıldığı görülmüştür. Keşideci şirket kaşesi üzerine atılmış imzalar dışında açığa atılmış herhangi bir imza bulunmadığından şirket yetkilisi olan borçlu şahsen sorumlu tutulamaz.O halde mahkemece, itirazın kabulü yerine yazılı gerekçe ile reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.”
COŞKUN, Mahmut.Kıymetli Evrak Hukuku. 2003/11784 E. 2003/14825 K., Ankara : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 20.6.2003. “nun 688/5-6 maddeleri gereği bonoların kime ve kimin emrine ödenecekse onun adını-soyadını, bononun tanzim edildiği tarihi içermesi zorunlu ise de, tanzim tarihi yönünden önemli olanın, belli bir tarihin, gün, ay ve yıl olarak gösterilmesi yeterli olup, bu tarihin gerçeğe uygun bulunması zorunlu değildir.(Prof Dr. Fırat Özten, kıymetli evrak Hukuku 2. baskı syf. 467, 12 HD. 5.10.1995 tarih 13241 E. 12975 K sayılı kararı, Prof Dr. Hayri Domaniç’in kıymetli evrak hukuku ve uygulaması cilt 4 syf.173) Bu nedenle bononun tanzim tarihinde keşidecinin ölü olması duruma etkili değildir. TTK.nun 690. maddesi göndermesi ile uygulanması aynı kanunun 592. maddesine göre, açık bono düzenlenmesi mümkün bulunduğundan bononun tanzim tarihinin ileriki tarih yazılmak suretiyle düzenlendiği anlaşılmaktadır.Bononun tanzim tarihinin murisin iradesi dışında yazıldığı yasal yazılı delille kanıtlanmamıştır. Borcun ödendiği kanıtlanmadığına ve imzada inkar edilmediğine göre, mirasçıların itirazlarının reddine karar vermek gerekirken yazılı gerekçeyle kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.”
2018/12178 E. 2018/13847 K. , s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi , 19.12.2018. “Somut olayda, 25.12.2017 tarihli bilirkişi raporuna göre; dayanak bononun 30/12/2011 olan vade tarihinin, yıl hanesinde yazılı en sondaki (1) rakamının değiştirilerek 30/12/2014 haline dönüştürüldüğü, yapılan değişikliğin yanında düzenleyenin imza veya parafının bulunmadığı, dolayısıyla bu durumda senedin vade tarihinde tahrifat yapıldığı anlaşılmaktadır.Buna göre, bononun tahrifattan önceki 30/12/2011 şeklinde yazılan vade tarihinin, senedin düzenleme tarihi olan 20/03/2014 tarihinden önce olduğu anlaşıldığından ve dolayısıyla senedin kambiyo vasfı bulunmadığından mahkemece, İİK’nun 170/a maddesi uyarınca takibin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istemin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.”
2009/19965 E. ve 2010/1007 K., s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi , 18/06/2009. “Somut olayda, takip dayanağı senedin vade ve tanzim tarihinin 30/10/2007 olduğu görülmektedir. Yukarıda da açıklandığı üzere vadenin, tanzim tarihinden önce olması halinde kambiyo vasfı etkilenecektir. Ancak, her iki tarihin aynı olması bono niteliğini etkilemez.Bu durumda, mahkemece, şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile kabulü isabetsizdir.”
2000/12-1011 E. 2000/1076, www.kazanci.com :Yargıtay Hukuk Genel Kurulu , 21.6.2000.“Taraflar arasındaki “Takibin iptali” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Aksaray İcra Tetkik Merciince takibin iptaline dair verilen 11.11.1999 gün ve 195-191 sayılı Kararın incelenmesi davalı alacaklı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 28.12.1999 gün ve 16745-17482 sayılı ilamı ile; “… takip dayanağı bonolarda tanzim tarihinin 30.2.1997 olarak yazılı olması nedeniyle gerçeği yansıtmadığı ve bunun TTK.nun 688/6. maddesine aykırı bulunduğundan bahisle takibin iptal edildiği görülmektedir. Tanzim tarihinin 30.2.1997 olarak yazılmış olması halinde bu durumun belgenin bono olma özelliğini ortadan kaldıracağını kabul etmek aşırı bir şekilcilik olup, hakkın zayiine neden olur. Her ne kadar Şubat ayının 30. günü söz konusu olamaz ise de, tanzim tarihinin bu şekilde gösterildiği hallerde bunun yanılgıdan kaynaklandığının ve bu eksikliğin bononun niteliğini etkilemediğinin ve tanzim tarihinin Şubat ayının son günü olarak yazıldığının kabulü gerekir. O halde borçlunun esasla ilgili itirazlarının incelenip hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir…” gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.”
Kandemir, Zeynep.Kambiyo Senetlerinde İşlemlerin Ayakta Tutulması İlkesinin Görünüm Biçimleri ve Bu Senetlerde Bulunacak Zorunlu ve ihtiyari Unsurlar. İstanbul : s.n., 2011. s. 67.“Ramazan Bayramı”, “Kurban Bayramı” olarak gösterilen keşide (düzenleme)tarihi ise belirli bir tarihe işaret etmediğinden geçerli kabul edilemez. Buna karşılık, “Ramazan Bayramı‟nın birinci günü, 2011” şeklinde ifade edilen tarih kanaatimizce de geçerli bir keşide (düzenleme) tarihidir.”
İcra Hukukunda Bono’nun (Emre Muharrer Senet’in) Geçerlilik Koşulları.UYAR, Talih. 74, Ankara : Türkiye Barolar Birliği, 2008, Türkiye Barolar Birliği , s. 309.
2018/1807 E. ve 2018/2932 K., Ankara : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 22/03/2018.“6102 sayılı TTK’nun 776/1-f maddesi gereğince, senette düzenlenme yerinin yazılı olması gereklidir. Aynı Kanunun 777/4. maddesine göre ise, düzenlendiği yer gösterilmeyen bir bononun, düzenleyenin adının yanında yazılı olan yerde düzenlenmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır. Hukuk Genel Kurulu’nun 02.10.1996 gün ve 1996/12-590 sayılı kararında da benimsendiği üzere tanzim yeri olarak idari birim adının (kent, ilçe, bucak, köy gibi) yazılması gerekli ve yeterli olup, ayrıca adres gösterilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Takibin senette geçerli keşide yeri olarak kabul edilen …’da başlatıldığından yetki itirazının reddine karar verilmesi yerindedir. O halde, mahkemece itirazın reddine dair verilen 17.03.2016 tarih ve 2016/50 E. – 2016/210 K. sayılı kararın onanması gerekirken Dairemizce maddi hataya dayalı olarak bozulduğu anlaşılmakla, mahkeme kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.”
Coşkun, Mahmut.2010/13175 E. ve 2010/25421 K., Kıymetli Evrak Hukuku : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 01/11/2010.“TTK’nun 688. maddesinde bonoda bulunması zorunlu unsurlar arasında senedin tanzim edildiği gün ve yerinin gösterilmesi de sayılmıştır. Aynı Yasanın 689/son maddesinde ise tanzim edildiği yer gösterilmeyen bir bononun, tanzim edenin ad ve soyadı yanında yazılı olan yerde tanzim edilmiş sayılacağı belirtilmiştir. Takibe konu senette “İnceler Kasabası” olarak belirtilen yerin, keşidecinin değil, avalist E.K.’ın ad ve soyadının altında yazılı olup, bu durumda yukarıda anılan yasa hükmü gereği geçerli bir düzenleme yeri olarak kabulü mümkün bulunmamaktadır. O halde mahkemece bu yöne ilişkin şikayetinİİK’nun 170/a-2. maddesi gereğince kabulü ile muteriz borçlu hakkındaki takibin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. SONUÇ : Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 01/11/2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.”
2016/14087 E. ve 2017/6541 K., Ankara : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi , 26.04.2017.“Somut olayda, takibe dayanak bonoda tanzim yerinin belirtilmediği, tanzim edenin isminin yanında ise “Ant.” ibaresinin yazılı olduğu görülmektedir. Sözü edilen kısaltma, herhangi bir tereddüte meydan vermeyecek şekilde bir idari birimi göstermediğinden tanzim yeri olarak kabulü mümkün değildir. Bu durumda, takip dayanağı bonoda tanzim yeri unsuru bulunmadığından anılan belge kambiyo senedi vasfı taşımamaktadır.”
2013/17822 E. ve 2013/21128 K.,l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 06.06.2013. “Somut olayda, takip konusu senette keşide yeri ayrıca yazılı değil ise de, tanzim eden şirket adı ve kaşesi yanında geçen İST. sözcüğünün İstanbul ilini ifade ettiği açık olup bunun geçerli bir düzenleme yeri olarak kabulü gerekir. Bu durumda, takibe dayanak belge kambiyo senedi vasfını haiz bono niteliğindedir.O halde mahkemece, borçlunun sair itiraz ve şikayet nedenlerinin esası incelenerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi yerine olayda uygulama yeri bulunmayan İİK’nun 170/a maddesi dayanak yapılarak eksik inceleme ile yazılı şekilde takibin iptaline karar verilmesi isabetsizdir.”
Coşkun, Mahmut.Kıymetli Evrak Hukuku. 2007/22862 E. ve 2008/812 K., s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 22/01/2008. “İİK.nun 170/a-son maddesinde (her ne suretle olursa olsun ….borç kısmen veya tamamen kabul edilmiş ise) takip dayanağı belgenin kambiyo senedi vasfını taşımadığı veya alacaklının yetkili hamil olmadığı yönündeki iddialar nedeni ile takibin iptal edilemeyeceği hükmüne yer verilmiştir.Somut olayda borçlu vekili şikayet dilekçesinde (….müvekkilim ile davalı B. Ç. kardeş olup elden birbirlerine para alışverişi olmuştur. En son müvekkilim, davalıdan almış olduğu parayı, şahit olan D. Ç. ve S. Ö.ün huzurunda ödemiştir. Müvekkilim senedi istedinde ise davalı senedin evde olduğunu yırtıp atacağını söylemiştir…) şeklinde beyanı takip konusu senetteki borcu kabul edip ödeme iddiasında bulunduğu anlamındadır. Anılan maddede her ne suretle olursa olsun borcun kabulünden söz edildiğine göre takibe konu bonoda tanzim yerinin olmadığından bahisle takibin iptaline karar verilemez. O halde, şikayetin reddi yerine kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.”
KANDEMİR, Zeynep.Kambiyo Senetlerinde İşlemlerin Ayakta Tutulması İlkesinin Görünüm Biçimleri ve Bu Senetlerde Bulunacak Zorunlu ve ihtiyari Unsurlar. 1994/7192 ve 1994/7282 K., s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 02.6.1994.“Takip dayanağı bonoda ödeme tarihi bölümünde ( 22/2 ) ibaresi yazılmış ve metin içinde bono bedelinin 1 Haziran 1993 tarihinde ödeneceği vade olarak ifade edilmiştir. TTK.nun 690. maddesinin göndermesi ile bonolar hakkında da uygulanan 615 /son maddesine göre, birbirini takip eden vadeleri gösteren poliçelerin batıl olduğu açıklanmıştır. Merci hakimliğinin sonuç itibariyle anılan gerekçe ile takibi iptal ettiği görülmüşse de takip dayanağı bonoda yazılı olan ( 22/2 ) ibaresinin tarih olarak kabulü mümkün bulunmamıştır. Sadece ay ve gün yazılması, yılı belirlenmedikçe belli bir tarihi ifade etmez. Bu nedenle merciin bonoda iki ayrı vade bulunduğundan bahisle takibin iptalinde isabet görülmemiştir.”
2018/12178 E. ve 2018/13847 K, s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 19/12/2018 “6102 Sayılı TTK’nun 776/f maddesi uyarınca; bonolarda, düzenlenme tarihinin ve yerinin yazılması zorunludur. Yine aynı Kanun’un 778. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 703/c maddesi uyarınca; bononun vade tarihinin, düzenlenme gününden belirli bir süre sonraya ait bulunması gerekmektedir. Somut olayda, 25.12.2017 tarihli bilirkişi raporuna göre; dayanak bononun 30/12/2011 olan vade tarihinin, yıl hanesinde yazılı en sondaki (1) rakamının değiştirilerek 30/12/2014 haline dönüştürüldüğü, yapılan değişikliğin yanında düzenleyenin imza veya parafının bulunmadığı, dolayısıyla bu durumda senedin vade tarihinde tahrifat yapıldığı anlaşılmaktadır. Buna göre, bononun tahrifattan önceki 30/12/2011 şeklinde yazılan vade tarihinin, senedin düzenleme tarihi olan 20/03/2014 tarihinden önce olduğu anlaşıldığından ve dolayısıyla senedin kambiyo vasfı bulunmadığından mahkemece, İİK’nun 170/a maddesi uyarınca takibin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istemin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.”
Coşkun, Mahmut.Kıymetli Evrak Hukuku. 2010/8588 E. ve 2010/21582 K., s.l. : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 28.09.2010.Somut olayda, takip dayanağı bonoda vade tarihi rakamla “30.09.2008”, yazı ile ise “30 Eylül 2009” şeklinde gösterilmiş ve bononun birbirini takip eden iki ayrı vadeyi içerdiği saptanmıştır. Bu durumda, TTK’nun 615/son maddesi gereğince dayanak belge kambiyo senedi vasfını taşımadığından mahkemece re’sen takibin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
BİLGİLİ, Fatih.Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun bonoda “Ciro Edilemez” Kaydına İlişkin 2007/202 No’lu Kararı Üzerine Bir Değerlendirme. 2007/12-206 E. ve 2007/202, TBB DERGİSİ Yıl 2008 Sayı 78 : Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 11.4.2007.“Senet üzerinde “Ciro edilemez kaydını” nasıl ciranta koyabilirse, aynı şekilde keşideci de koyabilir.Bono, poliçe ve çek kanun gereği emre düzenlenen senetlerdir. Bu senetler üzerine ciranta tarafından konulan ciro edilemeyeceği kaydı senedi nama yazılı bir kambiyo senedi haline getirmez. Bunun aksine keşideci tarafından konulan ciro edilemeyeceği kaydı senedi nama yazılı hale getirir.Bu şekilde, keşideci tarafından konan kayıtla nama yazılı hale gelen senedin ciro edilme imkanı kalmaz. Ancak alacağın temliki yolu ile devredilebilir. Bu yasağa rağmen yapılan ciro da alacağın temliki hükümlerine tabi olur. ( TTK. m.591 ) Bu durumda senedi temellük edene karşı keşideci her türlü defilerini ileri sürebilir ( Prof.Dr.Fırat Öztan Kıymetli Evrak Hukuku 12.Bası, Eylül 2006 s. 118 vd. ).Somut olayda takip konusu bono üzerine keşideci tarafından “ciro edilemez” şerhi konulmuş, lehtar tarafından senet ciro edilmemiş ve bizzat icra takibine konu edilmiştir. Hal böyle olunca, bono üzerine konulan “ciro edilemez” şerhinin senedin kambiyo senedi olma niteliğini engellemeyeceğinden Daire Bozması doğrudur.Bu nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken…
Comments